Базарбямбын НЯМСҮРЭН
Улс төр, шуурхай мэдээллийн www.polit.mn сайт “Polit” хуанли буланг өдөр бүр хөтлөн явуулж Монголын болон гадаадын онцлог эрхмүүдийн “Төрсөн өдөр”-ийг сануулдаг билээ. Өнөөдөр буюу нэгдүгээр сарын 20-нд УИХ-ын гишүүн Н.Алтанхуяг 66 нас хүрч байна.
Монгол Улсын 27 дахь Ерөнхий сайд, Тэргүүн шадар сайд, Ардчилсан намын дарга зэрэг албан тушаалуудыг шат дараалан хашиж явсан түүнийг ард түмэн тулхтай гишүүдийн нэг хэмээн үнэлэх нь бий . Тиймдээ ч өнгөрсөн 2020 оны сонгуулиар Орхон аймгаас бие даан нэр дэвшихэд нь Их хуралд итгэл хүлээлгэн сонгосон биз.
Тэрбээр 1958 онд Увс аймгийн Улаангом хотод Норовынх гэдэг айлын тав дахь хүү буюу одонгийн хүү болон мэндэлжээ. Идэр есөөр төрсөн түүнийг саахалт айлынх нь эмээ буюу нутгийнхны авгайлдгаар “Хүйсийн ээж” нь өлгийдөн авч, Н.Алтантуяа хэмээн нэр хайрласныг хожим 23 настайдаа Алтанхуяг болгон өөрчилсөн гэдэг.
Норов гуайнх нутаг усандаа алдартай ажилч хичээнгүй, цэвэр цэмцгэр айл байсан тул аав ээжийн амьдралын ухааны зах зухаас хэрхэн сурч, хүмүүжсэн тухайгаа өөрийн бичсэн “Оргил өөд” номдоо дурссан байдаг.
МУИС-ийн багшаас Ардчилсан холбоо руу “урвасан нь”
1990-ээд оны эхэнд тухайн үеийн сэхээтэн голдуу хүмүүс цуглаж нууц “хуйвалдаан” зохион байгуулж, өөрчлөлт шинэчлэлт ярин үзэл бодлоороо нэгдэж байсныг ардчиллаар овоглогчид дурсаж ярьцгаадаг. 30 гаруй настай идэр залуус дотор хэд хэдэн их сургуулийн багш байсны нэг нь МУИС-ийн Физикийн факультетийн багш Н.Алтанхуяг байв.
Нийгэм нэг л болохгүй байгааг өөрчлөх ёстой хэмээн эцсийг нь үзэхээр зориглон тэр үеийн шинэчлэл ярьсан залуусын эгнээнд орсон нь 1990 он. Түүнээс хойш голдуу “Соц дек”-ээр овоглож явсан тэр МСДН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга болж, 1996 онд Ардчилсан нам анх удаа эрх баригч хүчин болоход Сонгинохайрхан дүүргээс сонгогдон Их хурлын гишүүн болж улс төрийн эхний том даваагаа давж байжээ. Ардчилсан намын засагласан дөрвөн жилд үймж бужигнасан олон Засгийн газар солигдсоныг ард түмэн одоо ч ярьдаг. Тэгвэл богино настай АН-ын Засгийн газрын нэгэнд Хөдөө аж ахуй хөнгөн үйлдвэрийн сайдаар ажиллаж байсан тэрбээр 2004 оны Эвслийн Засгийн газарт Сангийн сайдын албан тушаалыг хашиж байв.
Олон толгойг зангидсан АН-ын дарга
Хоёр ч Засгийн газарт ажиллаж, намынхаа Ерөнхий нарийн бичгийн дарга болон дэвшсэн тэрбээр 2008 онд Ардчилсан намын дарга болсноор тархай бутархай фракциудын учрыг олж зангидаж чадсаныг одоо ч намынхан нь ярих юм билээ. Намынхных нь хүндэлдгээр А дарга дотоод дахь асуудлыг намжааж чадсаны ачаар 2012 оны сонгуульд Ардчилсан намаа ялуулж чадсан гавьяатай. 2012 оны Улсын Их Хурлын сонгуульд Ардчилсан нам олонх болоход намаа ялуулсан дарга Ерөнхий сайд болдог жишгээр Шинэчлэлийн Засгийн газрын тэргүүнээр ажиллаж эхэлсэн юм. Фракциудынхаа учрыг олж дөнгөдөг, нөгөө намын даргатайгаа нэгдэн “стандарт бус” Засгийн газар байгуулж, “шинэчлэлийн” Засгийн газар тэргүүлж явсан гээд улс төрд урт зам туулсан тэрбээр 2014 онд Ерөнхий сайдын албанаасаа бууснаас хойш нам гүм байсан бол 2020 онд Эрдэнэтийн сонгогчдын итгэлийг хүлээн улс төрд эргэн ирсэн билээ.