Д.ОЮУНЧИМЭГ
“Газар тариалангийн тогтвортой хөгжил 2018” тариаланчдын улсын зөвлөгөөн өчигдөр боллоо. Улсын зөвлөгөөнд 21 аймгийн газар тариалан эрхлэгчид болон салбарын сайд албаны бусад төлөөлөгч оролцов. ХХААХҮ-ийн сайд Б.Батзориг “Аймгийн төв болон томоохон суурин газруудад мөн уул уурхайн үйлдвэрлэлийг түшиглэн 500-1000 тоннын багтаамжтай төмс, хүнсний ногооны зоорь барих, бүтээгдэхүүний хадгалалт, борлуулалтын нэгдсэн сүлжээг энэ онд бий болгох зорилт дэвшүүлсэн”-ийг онцлов.
Тэрээр Тариалан эрхлэлтийг дэмжих сангийн үрийн болон хүнсний буудай хадгалах элеваторын хүчин чадлыг 15 мянган тонноор нэмэгдүүлэх, цаашдаа тариалангийн алсдагдсан бүс нутгуудад элеватор шинээр барих асуудлыг шийдвэрлэхээр ажиллаж буйгаа ярив. Харин тариаланчид технологийн дэвшлийг ашиглан ургац алдахгүй байх боломжтой гэв. Түүнчлэн цаг агаарын хүндрэлээс хэрхэн хамгаалах тухай өмнөх зөвөлгөөнүүдийн үеэр хэлэлцээр ирсэн. Гэтэл энэ тухайгаа ярьсаар л байна. Манай улс хүнсний ногооны хэрэглээнийхээ 50-60 хувийг дотоодоос хангах боломжтой гэдэг. Гэвч энэ нь 5-6 сарын хугацааны тухай ярьж байгаа гэдгийг тариаланчид онцлов. Учир нь хадгалах байр савны хүрэлцээгүйгээс төмснөөс бусад ногоогоо импортоор авч байгааг ногооны худалдаачид хэлж байна. Тиймээс энэ салбарт тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэж өгөхийг тариаланчид хүслээ.
Тариалангийн салбарт үр тарианы чиглэлээр 1400, төмс, хүнсний ногооны чиглэлээр 370 гаруй аж ахуйн нэгж үйл ажиллагаа явуулж, тэдгээрт 60 мянган тариаланч, ногоочид ажиллаж байна. Мөн 35 мянган өрх төмс, хүнсний ногоо, жимс жимсгэний тариалан эрхэлж буй аж. Энэ онд 513.2 мянган га талбайд тариалалт хийж, 538.4 мянган тонн үр тариа хурааж авахаар төлөвлөсөн байна. Тариалан эрхлэгчдэд тариалалт хийхэд дизель түлшний үнэ өндөр, хөрсний хуурайшилт, хөрсөө бордох асуудал тулгамдаж буй. Мөн цаг агаарын давагдашгүй хүчин зүйл нөлөөлж, ургац алдах тохиолдолд төрөөс тодорхой дэмжлэгүүд хэрэгтэй байгаагаа дуулгалаа.
Өнгөрсөн онд гантай байснаас тариаланчид ургац алдаж, төлөвлөсөн хэмжээнд ургац хурааж чадаагүй. Энэ жилийн хувьд усалгаатай газар тариаланг нэмэгдүүлж нийт тариалангийн талбайн 80 хувьд хүргэх зорилтыг салбарын яам нь тавьжээ. Ингэснээр нэг га талбайгаас хураах ургацын хэмжээ нэмэгдэх боломжтой аж. Мөн 400 гаруй мянган га талбайд тариалалт хийж, 530 мянган тонн үр тариа, 170 мянган тонн төмс, 101 мянган тонн хүнсний ногоо ургац хураахаар төлөвлөснөө дуусгав.
Монгол Улсад атар газар эзэмшиж, газар тариаланг бие даасан салбар болгон хөгжүүлсний түүхт 60 жилийн ой 2019 онд тохиож байгаатай холбогдуулан Засгийн газраас ой угтсан “Атар-60” бүтээлч ажлын төлөвлөгөөг баталсан байна. Хүнс хөдөө аж ахуй, газар тариалангийн салбарт шийдэгддэггүй олон тулгамдсан асуудал бий. Энэ жилээс ойн зурвасаа татах, газар тариалангийн талбайг хашаажуулах, усалгаатай газар тариаланг хөгжүүлэх зэрэг зорилтыг тавин ажиллаж байгаагаа энэ үеэр салбарын мэргэжилтнүүд ярив.
Тариалангийн үйлдвэрлэлийн тогтвортой хөгжил олон хүчин зүйлээс хамааралтай. Ялангуяа, газар тариалангийн салбар байгаль, цаг уураас шууд хамааралтайн дээр дэлхийн уур амьсгалын өөрчлөлтөөс үүдэлтэй эрт цочир хүйтрэлт, ган, хэт халалтын давтамж сүүлийн жилүүдэд нэмэгдэж байгаа нь тариаланг үр ашигтай, байгаль орчинд ээлтэй эрхлэн явуулахад хүндрэл учруулж байгааг Ерөнхий сайд онцлов.
Иймд шинжлэх ухаанаар манлайлуулсан тариалангийн үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх бодлогыг баримтална гэдгээ тэрээр хэллээ. Энэ бодлогын хүрээнд тус салбарын хүний нөөцийг чадавхижуулах, үр ашигтай технологи, бүтээмжтэй, ухаалаг техникийн шийдлийг нэвтрүүлэхэд Засгийн газраас тууштай анхаарч ажиллахаа илэрхийлсэн юм.
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
“Технологийн дэвшлийг ашиглан ургац алдахгүй байх боломжтой”
2018-04-05
Нийтэлсэн: Админ
 1 мин