Б.Хулангоо
Аялаж зугаалахад учир бий. Дорнод аймгийн Халхгол сумын нутагт байрлах Буйр нуур жил бүр аялагч, жуулчдаар тасардаггүй билээ. Саяхан цахим орчинд тархсан зургийг харвал амрагчид хясаа түүж, үүнийгээ чанаж байгаа зураг байв. Энэ үйлдэл олширсоор байвал бидний хайртай Буйр одоо байгаа өнгө үзэмжээ алдах магадлалтай. Тэнд амьдардаг хясаануудыг тухай баримтуудыг хүргэе.
- Буйр нууранд амьдардаг дагуурын сувдан хясаа (Dahurinaia dahurica), дэлт танан хясаа (Cristaria plicata) нь монгол орны улаан номонд орсон юм. Монгол танан хясаа нь Онон, Балж, Халх, Нөмрөг голын савд маш цөөн тоогоор байдаг. Хясаа нь илтэс заламгайтны ангийн төлөөлөгч юм.
- Буйр нуурт байдаг хясаа нь 10-30см урт, 200-1000г жинтэй байдаг. Шохойлог бодисоос тогтсон хатуу хавтас нь нуур, голын ёроолын элсэнд шигдэн амьдрахад зохицсон. Хавтасны завсраар цухуйх булчинлаг хөлөөрөө алгуурхан хөдөлж шилждэг.
- Хясаа нь таван цаг тутамдаа 190 литр усыг цэвэршүүлэх шидтэй юм. Өөрөөр хэлбэл буйр нуурын усыг бохирдохоос сэргийлдэг гэсэн үг. Үүнийг мэдэхгүй амрагчид хясаа түүн, чанаж байгаа, үүнийхээ зургийг цахим орчинд дэлгэн олон түмэнд болдог юм байна гэсэн сэдэл өгөн суртчилах нь тоймжиргүй асуудал юм.
- Авгалдай шатандаа загасны заламгайд празитлан өсөж, бие гүйцээд нуур, голын хүчилтөрөгчөөр баялаг ёроолын хэсэгт маш олон жил амьдардаг. Өсөлт бойжилт удаан.
- Нуураас агнаж буй загасны тороор шүүгдэн хорогдохоос гадна усны бохирдол, хатаж ширгэх зэрэг байгалийн хүчин зүлийн нөлөөгөөр тоо толгой нь ховордож байгаа учир бид хайрлан хамгаалах ёстой юм.
- Эх сурвалж:www.polit.mn