МАХН болон улс төрийн намууд Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах гэж эрх баригчдын хийж байгаа хууль бус үйлдлийн талаар өнөөдөр /2019.10.29/-нд Үндэсний мэдээллийн төвд мэдээлэл хийж, мэдэгдэл гаргаснаа олон нийтэд танилцууллаа.  

МЭДЭГДЭЛ

2019 оны 10 сарын 29-ний өдөр                                                                                             Улаанбаатар хот

Өнөөгийн парламентын олонхийг бүрдүүлж байгаа Монгол Ардын Нам “Монгол Улсын Үндсэн хуулинд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах төсөл”-ийг санаачлах, өргөн барих, хэлэлцэх, зөвшилцөх явцад Үндсэн хууль болон -“Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах журмын тухай” хууль, -“Ард нийтийн санал асуулгын тухай” хууль, -“Улсын Их Хурлын Дэгийн тухай” хуулийн тодорхой зүйл, заалтуудыг бүдүүлгээр зөрчиж, Үндсэн хуульт байгуулал, ард түмний бүрэн эрхэнд халдсан ноцтой гэмт үйлдлийг үйлдлээ. Тэдний Үндсэн хуулинд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах нэрийдлээр ийнхүү Үндсэн хуулийн 1-р зүйлийн 1.2-т заасан “хууль дээдлэх нь төрийн үйл ажиллагааны үндсэн зарчим мөн” гэсэн заалтыг болон бусад хуулиудыг зөрчиж байгааг хуульчид, улс төр, нийгмийн нэр бүхий томоохон зүтгэлтнүүд, улс төрийн намууд, иргэний хөдөлгөөн, хэвлэл мэдээллийн төлөөлөгчид удаа дараа анхааруулсаар байхад тэд бусдын бодитой шүүмжлэлийг үл хэрэгсэж гэмт үйлдлээ үргэлжлүүлсээр байна. Монгол Ардын Нам 2016 оны УИХ-ын сонгуулиар төрийн албыг урьдчилан зарах талаар үгсэн хуйвалдсан, уг хуйвалдаанд тус намын өмнөх болон одоогийн удирдлага оролцсон нь нэгэнт ил тод болсон тул сонгогчид уг нам төрийн эрхийг хууль бус аргаар авсан гэсэн ойлголттой болсон билээ. Гэтэл уг нам болон түүний гишүүд энэ луйвраас гадна -эмэгтэй хүн хүчиндэх -албан тушаалаа урвуулан ашиглаж ЖДҮДС-аас их хэмжээний мөнгийг онц хөнгөлөлттэй зээл хэлбэрээр авах -“Эрдэнэтийн үйлдвэр”-ийн 51 хувийг хууль бусаар барьцаалан их хэмжээний мөнгийг гадаадын банкаас авч завшсан хүмүүсийг хуулийн хариуцлагаас мултлахын тулд хөөн хэлэлцэх хугацааг өөрчлөн богиносгох, тэдний луйвардсан мөнгийг татвар төлөгчдийн мөнгөөр төлж өөгшүүлэх зэрэг Эрүүгийн хуулийн тодорхой зүйл заалтыг зөрчсөн гэмт хэрэг хийсэн нь нэгэнт хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр ил тод болсон бөгөөд энэ бүхэн нь сонгогчдын зүй ёсны жигшил зэвүүцлийг төрүүлж байна. Түүнчлэн МАН-ын гишүүд олонхийг нь бүрдүүлсэн УИХ, МАН-ын Засгийн газар мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэхийн эсрэг ажиллахгүй, банк санхүүгийн салбарт бохир мөнгө эргэлдэж байгааг таслан зогсоохгүй, оффшор дансанд их хэмжээний мөнгө гарсныг эргүүлэн авчирахгүй,  ингэхийг хүсэхгүй байгаа учир олон улсын байгууллага Монгол Улсыг “саарал жагсаалт”-д оруулсан нь энэ нам улс орныг удирдах чадамжгүй, ард иргэдийн өмнө тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэх сонирхолгүй байгааг нотолж байна. АСЕМ-ын уулзалтыг Монголд зохион байгуулахдаа их хэмжээний хөрөнгө мөнгөний зөрчил гаргасан, Монгол Улсын нэрийг барьж олон тэрбум ам.долларын бонд босгож аваад үр ашиггүй үрэн таран хийсэн, “Эрдэнэт үйлдвэр”-ийн 49 хувийг луйвардсан, нийгмийн даатгалын сангийн мөнгийг дампуурсан банкинд байрлуулж улсад их хэмжээний хохирол учруулсан зэрэг хэрэгт орооцолдож, үүндээ барьцаалагдсан Ардчилсан нам МАН-ын гэмт үйлдлийг таслан зогсоох, хянах, шүүмжлэх, олон түмэнд үнэн зөв мэдээлэл өгөх зэрэг сөрөг хүчний хэрэгжүүлэх ёстой үүргээ хангалттай биелүүлж чадахгүй харин ч Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлт нэртэйгээр хийж буй гэмт үйлдлийнх нь хамтрагч болж байгаа нь  МАН ба АН-ын хуйвалдааны үр дүн – МАНАН дэглэм хэвээр оршсоор байгааг тодорхой харуулж байна. Тийм учир ард түмний дунд нэр төр нь асар хурдтайгаар унаж байгаа, сонгогчдын итгэлийг алдсан МАН ба АН-ын гэмт бүлэглэлүүд Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах ёс суртахууны эрхгүй, чадвар чадамж байхгүй гэж улстөрийн 15 гаруй нам анхлан мэдэгдэж, тэдний дур зоргоороо, сэм хуйвалдан гэмт үйлдлийг хамтран үйлдэх замаар Үндсэн хуульт төрийн байгуулалд халдаж байгааг эрс эсэргүүцсээр ирсэн юм. Тэгээд ч Ард нийтийн санал асуулга явуулах, Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийн эхийг батлах тухай УИХ-ын 73 дугаар тогтоолд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч бүхэлд нь хориг тавьсныг УИХ хүлээн авсан нь Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийн төсөл хууль эрх зүйн талаасаа бүхэлдээ хүчингүй болсон нь тодорхой юм. Мөн Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийг хэлэлцэх хэлэлцүүлэг тасралтгүй явагдах ёстойг тогтоосон “Үндсэн хуулинд нэмэлт өөрчлөлт оруулах журмын тухай хууль”-ийн заалт ч нэг бус удаа зөрчигдсөнийг дахин анхааруулж байна. МАН ба АН-ын үгсэн хуйвалдаж хийх гээд байгаа Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтөд ард түмний эрх ашигт нийцэх зүйл, заалт огт байхгүй гэдгийг хариуцлагатайгаар мэдэгдэж байна. Үнэн хэрэгтээ ард түмнээсээ байгалийн баялагаа өмчлөх эрхийг нь бүрмөсөн булаах, ард түмнийхээ эвлэлдэн нэгдэх эрхийг боймлон МАН ба АН хоёроос өөр улс төрийн хүчин сонгогдохыг хязгаарлах зорилго бүхий нэмэлт өөрчлөлтийг Үндсэн хуулинд шургуулан “төр засгийн эрхийг хоёр намд хувьчлан авах” нь МАНАН дэглэмийн жинхэнэ хүсэл зорилго байсан нь улам бүр тодорхой болж байна. Тиймээс тэд “зөвшилцөл” нэрийдлээр үгсэн хуйвалдаж Үндсэн хуулинд нэмэлт өөрчлөлт оруулах гэсэн хууль бус ажиллагаагаа үргэлжлүүлэн Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийг 3 дугаар хэлэлцүүлгээр эцэслэн батлахаар улайрч байна. Тэд Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийг ард түмнээр хэлэлцүүлэхээс айхдаа ийнхүү хүч түрэмгийлэн Үндсэн хуульт байгуулалд бүдүүлгээр халдаж байна. МАН ба АН-ынхан Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлт гэсэн нэрийн доор хууль зөрчин цаг алдаж байхын оронд  Монгол Улсыг “саарал жагсаалт”-ад оруулахад тодорхой нөлөө үзүүлсэн “Оюутолгойн ХОГэрээ”-г шинэчлэх, “Дубайн гэрээ”-г цуцлах, албан тушаалаа урвуулан ашиглаж ЖДҮДС-аас их хэмжээний мөнгө авсан эрх мэдэлтнүүд, тэдгээрийн хамаарал бүхий хүмүүстэй хариуцлага тооцох, өргөн хэрэглээний барааны үнийн огцом өсөлтийг зогсоох, ажилгүйдлийг бууруулах, ажил хөдөлмөр эрхэлж байгаа хүмүүсийн цалин, ахмад настны тэтгэврийг нэмэгдүүлэх зэрэг улс орны тулгамдсан асуудлуудыг шуурхай шийдвэрлэх шаардлагатай байгааг сануулан анхааруулж байна. Хэрэв МАН дангаараа, эсхүл АН-тай үгсэн хуйвалдаж Үндсэн хуулинд нэмэлт өөрчлөлт оруулах нэртэйгээр Монгол Улсын Үндсэн хуульт байгуулалд хүч түрэмгийлэн халдах аваас шударга ёсыг эрхэмлэгч манай намууд МАН-ыг, эсхүл МАН ба АН-ыг аль алиныг нь татан буулгах асуудлыг “Улс төрийн намын тухай” хуулийн 23-р зүйлийн 23.2-ын дагуу Улсын Дээд шүүхэд өргөн барих болно гэдгийг ХАРИУЦЛАГАТАЙГААР МЭДЭГДЭЖ БАЙНА. Шударга шүүх байгаа бол энэ асуудлыг авч хэлэлцэн шударгаар шийдвэрлэх нь Монголын улс төрийг эрүүл саруул болгох гол нөхцөл мөн гэж үзэж байна.