З.БАТЦЭЦЭГ
Time сэтгүүл Тейлор Свифтийг оны онцлох хүнээр тодруулжээ. 34 настай дуучин бол оны шилдэг цомгоор гурван Грэмми шагнал хүртсэн цорын ганц дуучин бөгөөд түүний амжилтууд Billboard 200 чартыг 12 удаа тэргүүлж, дээд амжилт тогтоожээ. Европын их дээд сургуулиуд түүний хөгжмийн үзэгдэлд зориулан судалгааны ажил хийсэн байдаг. Дуучны хамгийн сүүлийн хөгжмийн аялан тоглолт Эрас тур нь Гиннесийн амжилтын номонд бичигдсэн - 60 шоуны тасалбарын борлуулалт нь түүнд нэг тэрбум долларын ашиг авчирсан бөгөөд концертууд нь болсон хот, улс орнуудын эдийн засгийн үзүүлэлтэд аль хэдийн нөлөөлсөн байна. Гэвч поп одны нөлөө эдийн засаг, соёл урлагаас давж гардаг. Тэрээр 2024 оны арваннэгдүгээр сард болох АНУ-ын Ерөнхийлөгчийн сонгуульд чухал биш юмаа гэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэх магадлалтай. Тейлор Свифт Жо Байденыг хоёр дахь удаагаа сонгогдоход хэрхэн тусалж чадах вэ?
Тэйлор Свифт бараг 20 жилийн карьерынхаа ихэнх хугацаанд улс төрөөс хол байсан. Дуучин бүсгүй нийгмийг түгшээж буй асуудлаар бараг дуугардаггүй байсан бөгөөд 2016 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн санал хураалтын үеэр Бейонсе, Кэти Перри, Рианна, Леди Гага зэрэг олон нөхдөөсөө ялгаатай нь Ардчилсан намаас нэр дэвшигч Хиллари Клинтоныг олон нийтэд дэмжээгүй юм. Дуучин бүсгүй олон нийтийн сүлжээнд шүтэн бишрэгчдээ саналаа өгөөрэй гэж л уиалсан байдаг. Поп од 2016 онд чимээгүй байсан нь тэр даруйдаа олон таамаг дэвшүүлсэн бөгөөд Тейлор Свифт консерватив шүтэн бишрэгчдээ алдахыг хүсдэггүйгээс эхлээд Дональд Трампыг нууцхан өрөвдсөн гэх мэт олон таамаглалыг төрүүлэв.
Зарим баруун жигүүрийн бүлэглэлүүд, “цагаан давамгайлал”-ыг дэмжигчид сонгуулийн өмнөхөн түүнийг “хатан”, “Арийн дарь эх” хэмээн нэрлэж байсан.
2016 оны 11-р сарын 8-ны сонгуулийн өдөр "Тэйлор Свифт хэнд санал өгсөн бэ" гэсэн асуулт Google-ээс хамгийн их хайгдсан асуултуудын нэг болсон.
Гэвч Дональд Трамп сонгогдсоны дараа ч дуучин бүсгүй чимээгүй байсан. Хоёр жилийн дараа ил болсон. Зөвхөн 2018 оны 3-р сард тэрээр Паркландын ахлах сургуулийн буудлагын хохирогчдод зориулсан санд хандив өргөснөө илчилж, Ардчилсан болон Бүгд найрамдахчуудын (сүүлийнх нь эсэргүүцэж байгаа) гол маргааны нэг болох бууны тухай хуулийг шинэчлэхийг дэмжсэн.
Мөн тэр оны 10-р сард өмнө нь улс төрөөс ангид байсан дуучин фенүүддээ хандан өөрийн төрөлх Теннесси мужид болох Ардчилсан намаас нэр дэвшигч Фил Бредесен, Төлөөлөгчдийн танхимд нэр дэвшиж байсан Фил Бредесен, Жим Купер нарын төлөө саналаа өгөхийг уриалав.
“Би ЛГБТ эрхийн төлөө тэмцэж байгаа бөгөөд бэлгийн чиг баримжаа, хүйсээр ялгаварлан гадуурхах аливаа хэлбэр нь буруу гэдэгт итгэдэг. Энэ улсад өнгөт арьст хүмүүст ханддаг тогтолцооны арьс өнгөөр ялгаварлан гадуурхах үзэл нь аймшигтай, жигшүүртэй, өргөн тархсан гэдэгт би итгэж байна" гэж дуучин Instagram хуудсандаа бичжээ.
Тэйлор Свифтийн улс төрийн мэдэгдэл нь эсрэг талын улс төрийн лагерийн хүмүүсийг уурлуулж, урмыг нь хугалсан. Дональд Трамп өөрөө дуучны бичлэгийн талаар ярьж, одоо түүний хөгжимд "25 хувиар бага дуртай болсон” гэж мэдэгджээ.
2020 оны “Miss Americana” баримтат кинонд Тэйлор Свифт өөрийн баг болон гэр бүлийнхэнтэйгээ хамт Ардчилсан намынхныг дэмжих шийдвэрийнхээ талаар ярилцсан хэсэг бий.
Дуучин бүсгүйн ойр тойрныхон түүнийг ятгахыг хичээж байгаа бөгөөд олон нийт түүний энэ алхмыг Дональд Трампын эсрэг дайралт гэж үзэх вий гэж болгоомжилж байна. "Тэд ингэж бичих нь надад хамаагүй. Хоёр жилийн өмнө (2016 оны ерөнхийлөгчийн сонгуулийн үеэр) би дуугараагүйдээ харамсаж байна" гэж Тейлор Свифт хариулав.
Тэрээр мөн Теннесси муж улсын Бүгд найрамдах намаас сонгогдсон сенатор Марша Блэкбернийг шүүмжилж, ижил хүйстнүүдийн гэрлэлтийг дэмжихээс татгалзаж, эмэгтэйчүүдийн эсрэг хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуулийн төлөө саналаа өгснийг буруушааж, конгрессын гишүүнийг "Хиймэл үстэй Трамп" гэж нэрлэжээ. "Теннессигийн Христийн шашны үнэт зүйлс" гэсэн үгээр эдгээр үйлдлээ нуун дарагдуулсан өөр сурталчилгаа үзэхийг би хүсэхгүй байна. Би Теннесси мужид амьдардаг. Би Христийн шашинтан. Энэ бол бидний дэмждэг зүйл биш” гэж дуучин ууртай хэлэв. “Би түүхийн зөв талд байх ёстой”.
"Vogue" сэтгүүлд өгсөн ярилцлагадаа дуучин бүсгүй 2016 онд Хиллари Клинтоныг дэмжээгүй гэж өөрийгөө зөвтгөсөн байна. Түүний хэлснээр, энэ нь зөвхөн "Холливудын нэр дэвшигч" гэж нэрлэгддэг Клинтоны эсрэг өөрийгөө "ард түмний нэр дэвшигч" гэж тодорхойлсон Бүгд найрамдах намын Дональд Трампад ашигтайгаар эргэнэ гэж тэр эмээж байсан.
Сонгуулийн өмнөх зун ч гэсэн тэд миний тухай “Тэр тооцоотой. Тэр бол манипулятор юм. Тэр харагдаж байгаа шигээ биш. Тэр бол могой. Тэр худалч" гэж байсан. Хиллариг ч мөн адил доромжилсон. Ийм нөхцөлд миний дэмжлэг түүнд туслах уу, эсвэл улам дордуулах уу? “Өө, хар даа, эдгээр могойнууд нийлчиж. Хараач, хоёр худалч гэх байсан".
Тэйлор Свифтийн улс төрийн кампанит ажлын анхны туршлага нь амжилтгүй байсан ч дуучин бүсгүй бууж өгөөгүй бөгөөд улс төрийн асуудлаар идэвхтэй үг хэлсээр байв. 2019 оны зун тэрээр өөрийн муж улсын сенаторыг цөөнхийн эрхийг нэмэлт хамгаалалтаар хангах тэгш байдлын тухай хуулийн төлөө санал өгөхийг уриалсан нээлттэй захидал нийтэлж, Change.org дээр өргөдөл гаргаж, хөгжмийн шагнал гардуулах ёслол дээр хуулийн төслийг дэмжиж үг хэлсэн. Үүний зэрэгцээ The Guardian-д өгсөн ярилцлага нийтлэгдсэн бөгөөд дуучин Доналд Трампыг "автократ" гэж нэрлэсэн байна. Тэйлор Свифт Америкийн мисс баримтат кинотой хамт 2020 оны 1-р сард "Only The Young" дууг гаргасан бөгөөд энэ нь 2018 оны завсрын сонгуулийн үр дүн болон барууны үзэл ерөнхийдөө өсөхөд өөртэй нь адил сэтгэлээр унасан залуучуудын улс төрийн сүлд дуу байх зорилготой байв.
Жорж Флойдын амийг хөнөөсөнтэй холбогдуулан АНУ даяар хүчирхийллийн жагсаал цуглаан, үймээн самуун дэгдэж байх үед поп од олон нийтэд хандаж, Дональд Трампыг "цагаан арьстны давамгайлал, арьс өнгөөр ялгаварлан гадуурхах үзэл"-ийг өдөөн турхирч байна хэмээн буруутгаж, 2020 оны арваннэгдүгээр сард болох Ерөнхийлөгчийн сонгуульд түүнийг ерөнхийлөгчийн суудлаас нь хасахаа амлав. Тэр үнэхээр дахин сонгогдож чадаагүй бөгөөд Ардчилсан намаас нэр дэвшигч Жо Байден АНУ-ын шинэ Ерөнхийлөгч болов.
Үүнд дуучны гавьяа зүтгэлийг дүгнэхэд хэцүү ч гурван жилийн дараа Ардчилсан намынхан 2024 оны ерөнхийлөгчийн сонгуульд Жо Байден Дональд Трамптай дахин нүүр тулах магадлал өндөртэй энэ дуучныг бараг өөрсдийн гол хөзөр хэмээн илэн далангүй нэрлэжээ.
9-р сарын 19-нд поп од залуу шүтэн бишрэгчиддээ санал өгөхөөр бүртгүүлэхийг уриалав: дуучны нийтлэлээс хойш эхний нэг цагийн дотор Vote.org сайтад хандалт 1226 хувиар нэмэгдсэн байна. Энэ өдөр нийт 35,252 сонгогч шинээр бүртгүүлсэн нь 2022 оныхоос 23 хувиар их байна. Үүний зэрэгцээ, бүртгүүлсэн 18 настай америкчуудын тоо өнгөрсөн оныхоос хоёр дахин өссөн байна.
“Эдгээр үр дүнг АН-ынхан өндрөөр үнэлэв. Калифорнийн амбан захирагч Гэвин Ньюсом "Тэр залуу хүмүүст санал өгөх эрхтэй бөгөөд дараагийн сонгуульд дуу хоолойгоо хүргэх ёстой гэж ойлгуулахын тулд юу хийж чадсан нь маш хүчтэй зүйл гэж би бодож байна"
Арваннэгдүгээр сард NBC News агентлагийн мэдээлснээр дуучны санал хураалтад бүртгүүлсэн хүмүүсийн дундах үнэлгээ нь түүний хамтрагч Бейонсегийнхээс төдийгүй одоогийн ерөнхийлөгч Жо Байден, Дэд ерөнхийлөгч Камала Харрис, Төлөөлөгчдийн танхимын шинэ дарга нарын 2024 оны бүх боломжит нэр дэвшигчдээс өндөр байсан.
Америкийн Тафтсын их сургуулийн тооцоолсноор 2024 онд Z үе Америкийн сонгогчдын бараг тавны нэг буюу 40 сая гаруй боломжит сонгогчийг бүрдүүлнэ. Өмнөх үеийн хамгийн залуу хэсэг болох мянганыхан, залуу сонгогчид сонгуульд шийдвэрлэх үүрэг гүйцэтгэж чадна.
Сүүлийн жилүүдэд залуу сонгогчдын санал Ардчилсан намынханд нэг бус удаа тусалсан. Жишээлбэл, 2022 оны завсрын сонгуулиар энэ хүн ам зүйн бүлгийн ачаар Ардчилсан нам бараг бүх гол мужид байр сууриа хадгалж, АНУ-ын Сенат дахь олонхоо нэмэгдүүлэх боломжтой болсон.
Гэсэн хэдий ч хамгийн сүүлийн үеийн олон нийтийн санал асуулгаар Дональд Трамп Жо Байденаас дунджаар хэдэн хувиар илүү байна.
Харин Ардчилсан намынхны хувьд хамгийн аймшигтай зүйл бол одоогийн төрийн тэргүүн залуучуудын дунд тэргүүлэх байр сууриа алдсан явдал юм. Арваннэгдүгээр сарын CNN-ийн судалгаагаар 18-34 насны ангилалд Жо Байден 47 хувийн дэмжлэг авсан бол 2020 оны ерөнхийлөгчийн сонгуульд Ардчилсан нам өрсөлдөгчөөсөө 21 хувиар илүү залуучуудын саналыг авч чадсан ч өрсөлдөгчийнхөө 48 хувийн дэмжлэгийг авчээ.
Ийм ширүүн тэмцэлд бүх арга хэрэгсэл сайн байна. Жо Байден залуучуудын дэмжлэгийг авахыг хичээж байгаа бөгөөд АНУ-ын Дээд шүүхийн эсэргүүцлийг үл харгалзан оюутны зээлийн өрийг тэглэх амлалт өгч байгаа бөгөөд алдартнуудын тусламжийг үл тоомсорлохгүй нь ойлгомжтой.
Түүгээр ч барахгүй энэ практик нь Ардчилсан болон Бүгд найрамдах намын аль алинд нь нэлээд урт түүхтэй. 1960 онд Ардчилсан намын Жон Кеннедигийн нэр дэвшүүлэхийг тухайн үеийн алдартай бүтээлч нийгэмлэгийн гишүүд "Хархны багц", 1980 онд Бүгд найрамдах намын Рональд баталжээ. Өөрөө өмнө нь кино жүжигчин байсан Рейганыг Фрэнк Синатра дэмжиж байв. 2007 онд АНУ-ын анхны хар арьст ерөнхийлөгч Барак Обама АНУ-д сонгогдсон бөгөөд зарим судлаачид нэрт телевизийн хөтлөгч Опра Уинфригийн дэмжлэгээр сая орчим санал авсан байж магадгүй гэж үзэж байна.
Тейлор Свифт АНУ-ын ерөнхийлөгчийн сонгуульд гол “од зуучлагч” болж чадна гэж Боулинг Грин их сургуулийн улс төрийн шинжлэх ухааны профессор Дэвид Жексон үзэж байна. "Тэр үнэхээр алдартай, түүнд маш их хайртай үнэнч шүтэн бишрэгчид асар ихтэй" гэж тэр Lenta.ru-д өгсөн ярилцлагадаа хэлэв.
Жорж Мэйсон их сургуулийн судлаач Кевин Моннин "The Hill" сэтгүүлийн нийтлэлд тэмдэглэснээр, дуучин түүний нэр дэвшихийг олон нийтэд дэмжиж, сонгуулийн сурталчилгааны цуглаан, намын хандивлагчидтай хаалттай уулзалт хийх замаар ерөнхийлөгчийн боломжийг эрс дээшлүүлж чадна. Поп одыг Пенсильвани, Миннесота, Жоржиа зэрэг дүүжин мужуудад сонгуулийн ирцийг нэмэгдүүлэхэд ашиглаж болно.
Жишээлбэл, Свифт орон нутгийн сонгуулийн штабын сайн дурын ажилтнууд болон одоогийн төрийн тэргүүнд саналаа өгнө гэж амласан жирийн сонгогчдод тоглолтынхоо тасалбарыг үнэгүй өгөхөө зарлаж магадгүй юм.
“Эргэлзээтэй мужуудад маш бага саналаар ялалт байгуулсан тул сонгуулийн үр дүнд Свифтийн нөлөө асар их байж магадгүй юм. Харьцуулбал, Трамп 2016 онд Пенсильвани, Висконсин, Мичиган мужуудад нийлээд 79,316 саналын зөрүүгээр ялалт байгуулжээ. Свифт 6-р сард Питтсбургт болсон нэг тоглолтондоо 73,117 шүтэн бишрэгчтэй цэнгэлдэх хүрээлэнгийн үзэгчдийн дээд амжилтыг эвджээ”-Кевин Моннин, Жорж Мэйсон их сургуулийн судлаач
Америкийн бусад ажиглагчид түүнтэй санал нэг байна. USA Today сонины тоймч поп одыг Бүгд найрамдахчуудын сонгуульд оролцох магадлалд илүү их аюул заналхийлж байна гэж үзэж байна.
Хэмилтон коллежийн профессор Алан Кафруни хэдий ч сонгуульд нэр дэвшигчдийн дэмжлэг үзүүлэх нөлөөг хэт үнэлэхгүй байхыг уриалж байна - үүний тод жишээ бол 2016 оны сонгууль бөгөөд Хиллари Клинтон Америкийн олон арван оддын дэмжлэгийг үл харгалзан ялагдсан юм.
Дэвид Жексон Бүгд найрамдахчууд ч мөн адил алдартнуудыг өөрсөддөө татахыг хичээж болох ч хэд хэдэн бэрхшээлтэй тулгарах магадлалтай гэж үзсэн байна. Нэгдүгээрт, энэ нам бүхэлдээ Америкийн алдартнуудын дэмжигчид Ардчилсан намаас цөөн. Хоёрдугаарт, хэрвээ Дональд Трамп праймеризд ялбал тэр өөрөө “алдартай- нэр дэвшигч” болно.
“Тийм ээ, тэр ерөнхийлөгчөөр ганцхан удаа ажилласан ч өмнө нь төрийн албанд зүтгэж үзээгүй, голчлон нийтийн соёлоор олон нийтэд танигдаагүй байж сонгогдож чадсан. Тэрээр Бүгд найрамдах намын бусад нэр дэвшигчийн адил олны танил хүмүүсийн дэмжлэг хэрэггүй гэж бодож магадгүй” Дэвид Жексон, Боулинг Грин их сургуулийн улс төрийн шинжлэх ухааны профессор
Эх сурвалж: www.polit.mn